📝یادداشت امیر رضا بفتاق
⬅️دبیر واحد بین الملل انجمن اسلامی دانشجویان دفتر تحکیم وحدت دانشگاه تبریز
🔰با موضوع: تنش های اخیر بین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان
پس از گذشت یکسال از درگیری گسترده میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان در منطقه قره باغ که منجر به آزادی مناطق اشغال شده گردید رویدادهای جدیدی به وقوع پیوسته که از چند جنبه قابل تحلیل و بررسی است :
۱- مواضع نامناسب مقامات جمهوری آذربایجان :
اخیرا بدنبال حواشی پیرامون مناسبات موجود در حوزه قفقاز، شاهد اظهارات نسنجیده و به دور از حسن همجواری مقامات جمهوری آذربایجان در خصوص ایران بودیم. اظهاراتی که ریشه در خود بزرگ پنداری بی اساس و فریفته شده توسط تحریک قدرت های دیگر دارد که به زعم خود می خواهند در برابر جمهوری اسلامی ایران قد علم کرده و عرض اندامی کنند ، غافل از آنکه به گفته حافظ "عرض خود میبری و زحمت ما می داری" .
۲- تلاش برای تغییرات ژئوپلیتیک:
شواهدی از برنامه ریزی جمهوری آذربایجان در جهت تغییر ژئوپلیتیک منطقه و مرزهای بین المللی وجود دارد که در این صورت مسیر دسترسی ایران به اروپا محدود شده و تبعات اقتصادی و سیاسی زیان باری را در پی خواهد داشت. این اقدامات که بر خلاف حقوق بین الملل و در ضدیت با حسن همجواری و برادری بین دو ملت است موجب تشدید فشار در اوج تحریم ها بر جمهوری اسلامی ایران شده و در واقع می تواند نوعی باج گیری را در پی داشته باشد که بدیهی است که اگر صحت داشته باشد بایستی در مقابل آن ایستادگی کرد و از تمام توانایی های دیپلماتیک و نظامی کشور بهره جست. هر چند واقعیت های سیاسی منطقه و رابطه آذربایجان با روسیه بر ضد این گمانه زنی هاست.
۳- پیوند ناگسستنی برادرانه دو ملت :
عده ای با دستاویز قرار دادن قرابت های بسیار عمیق و تاریخی میان آذربایجان ایران و جمهوری آذربایجان ،در تلاش اند تا از این پیوند ها بر خلاف منافع ایران سواستفاده کنند. بایستی گفت که مردمان جنوب و شمال رود ارس برادران و خواهرانی هستند که به اجبار از یکدیگر جدا گشته اند و شرح این فراق در تاریخ موجود است . مردمان این منطقه با وجود جدایی ظاهری که بین شان رخ داده است همچنان در بسیاری از مسائل همچون زبان ، ادبیات ، فرهنگ مشترک و مهم تر از همه در حب اهل بیت(ع) به ویژه سالار شهیدان اباعبدالله الحسین(ع) پیوندی ناگسستنی دارند و نه اندیشه های قوم ستیز در این اثنا ثمری خواهند یافت و نه انگاره های جدایی طلبانه ضدمیهنی ره به جایی خواهند برد. در همین راستا سخنان نسنجیده و اقدامات همراه با سوء نیت مشتی سیاستمدار هم نمی تواند منجر به جدایی برادران و خواهران از یکدیگر شود. لازم به ذکر است که سال گذشته و در پی حوادث قره باغ آذربایجانی ها و ترک زبانان ایران به موازات نظام جمهوری اسلامی ایران به صورت همه جانبه از حق مشروع و قانونی جمهوری آذربایجان در بازپس گیری مناطق اشغالی خود حمایت کردند و شادی مردمان این خطه از ایران زمین پس از پیروزی هایی که بدست آمد در حافظه تاریخی مشترک دو ملت ماندگار شد.
۴- تهدیدات امنیتی منطقه و نقض حقوق بین الملل:
هم زمان با جنگ آذربایجان و ارمنستان و با شائبه حضور تروریست های تکفیری-صهیونیستی در مرزهای ما که برای مبارزه با آنها بهترین مردان خود را فدا کرده ایم و همچنین روابط گسترده نظامی و امنیتی و معاملات پشت پرده بین باکو و تل آویو نگرانی ها و اعتراضاتی از سوی دولت و مردم ایران و در راس آنها مردمان وفادار آذربایجان سرافراز برانگیخته شد.از طرفی برگزاری رزمایش سه جانبه آذربایجان-ترکیه-پاکستان در حوزه دریای خزر ، طبق رژیم حقوقی دریای خزر که در سال ۲۰۱۸ به امضای ۵ کشورساحلی رسیده است و در آن برگزاری رزمایش با کشورهای غیرساحلی را ممنوع شمرده است اقدامی غیرقانونی بوده و برهم زننده امنیت منطقه ای می باشد .
با وجود مسائل فوق اما نگرانی اساسی در حال حاضر این است که این بحران منجر به تقابل برخی اندیشه ها در داخل کشور شده است که هرکدام دارای پشتوانه اجتماعی قابل توجهی هستند و بیم آن میرود که با استفاده از نفوذ اجتماعی خود مانع از تصمیم گیری منطقی دستگاه های مربوطه شوند . در این ماجرا برخی قوم گرا و پان ترک با نادیده گرفتن اهانت های دولت آذربایجان و همچنین خطرات پیش روی کشورمان و به بهانه مشکلات داخلی خواستار کنشی منفعلانه در قبال مسائل اخیر شدند .بدیهی است که نگاه این افراد کاملا و قطعا غیر قابل قبول و بر خلاف منافع ملی ایران است. منافع کشورمان و هر آنچه که به رفاه و آسایش مردم ایران مربوط است غیر قابل اغماض و معامله ناپذیر است و در صورتی که احساس شود خطری در کمین کشور است دستگاه های امنیتی_اطلاعاتی ،نظامی و دیپلماسی کشور بایستی اقدامات لازم را انجام دهند .
از سوی دیگر افرادی که خود را طرفداران ایده مغشوش ایرانشهری مینامند آنقدر بی منطق و رادیکال به ماجرا نگاه میکنند که حتی خواستار اقدام نظامی ایران علیه جمهوری آذربایجان میشوند. بدیهی است که این نظر هم غیر قابل قبول است
در روزگاری که ایالات متحده آرام آرام از منطقه خارج میشود بایستی مراقب حیله های این کشور بود. درگیری بین ملت های منطقه راهی است که آمریکا در غیاب خود و برای جلوگیری از ثبات منطقه پیگیری می‌کند. هر گونه درگیری جدی پیروزی بزرگی برای خونخواران در واشنگتن است . امیدواریم که دستگاه های امنیتی و نظامی کشور مان کاملا بر جنبه های مختلف ماجرا تسلط داشته باشند و هم اقتدار کشور را حفظ کنند و هم از ورود به باتلاق ساخته دشمنان پرهیز نمایند